Informacje dodatkowe
:
Uzasadnienie cd. System SOZAT firmy ATMOTERM S.A. jest rozwiązaniem bardzo złożonym, składającym się z pięćdziesięciu podmodułów. Poszczególne podmoduły systemu BANK są powiązane zarówno między sobą jak i pomiędzy modułami systemu tj. FPRO, F7, ASYST, RAPORTY, EKOPŁANIK i POCZTA, co stanowi ścisłą siatkę zależnych od siebie funkcji systemowych, składających się na SOZAT. System SOZAT posiada ponad 250 formatek i ok 400 tys. wierszy w pakietach, procedurach, funkcjach i wyzwalaczach, co oznacza, że świadczenie usług opieki serwisowej wymaga posiadania dużej wiedzy merytorycznej o systemie i umiejętności sprawnego, bieżącego korzystania z posiadanej wiedzy i doświadczenia. W utrzymanie systemu SOZAT zaangażowany jest zespół inżynierów i programistów ATMOTERM S.A., posiadający wiedzę o dokonanych dotychczas zmianach oraz pierwotnych założeniach systemu SOZAT, jakie były przyjęte przy jego budowie, a także o obecnym kształcie systemu, będącym wynikiem prac realizowanych w ramach utrzymania od 1998 roku. Zapewniając bieżące wsparcie systemu zespół w sposób nieustanny musi bazować na wiedzy o architekturze i strukturze oprogramowania, bo tylko w ten sposób może zapewnić np. usunięcie błędów w wymaganych przez zamawiającego terminach. Powyższe okoliczności techniczne wykluczają możliwość powierzenia opieki serwisowej i autorskiej dotyczącej posiadanego systemu SOZAT innemu Wykonawcy w ramach procedury konkurencyjnej. Trzeba podkreślić, iż poza firmą Atmoterm S.A. i Zamawiającym nikt inny nie posiada dostępu do dokumentacji SOZAT. Dostęp ten jest ograniczony poprzez konieczność ochrony informacji, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa Atmoterm S.A. Podkreślić przy tym należy, iż ochrona know-how ATMOTERM S.A. wynika nie tylko z treści umowy, lecz także jest uprawnieniem tego wykonawcy wynikającym z zasad ogólnych, w szczególności z przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, definiujących zakres ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa. Zamawiający nie może ograniczyć realizacji prawa Atmoterm S.A. do ochrony informacji, które spełniają przesłanki tajemnicy przedsiębiorstwa, w myśl obowiązujących przepisów. Tak więc odmowa udostępnienia takich informacji przez ATMOTERM S.A. (zarówno chronionych prawem autorskim, jak i nieobjętych ww. ochroną), jest uzasadnioną przeszkodą udzielenia przez zamawiającego innym podmiotom informacji technicznych, których posiadanie jest jednym z elementów niezbędnych do świadczenia utrzymania systemu SOZAT. Aktualna pozycja firmy ATMOTERM S.A – będącego w istocie monopolistą - wynika także z faktu, iż system SOZAT w chwili obecnej jest użytkowany we wszystkich 16 urzędach marszałkowskich w kraju. W chwili obecnej jest to jedyny, gotowy system informatyczny umożliwiający weryfikację opłat środowiskowych i zarządzanie środkami finansowymi pochodzącymi z tych opłat, którego narzędzia są zgodne z obowiązującymi aktami prawa. Właściciel oprogramowania oferuje na bieżąco aktualizacje pod kątem zmieniających się przepisów. Departament Klimatu i Środowiska od wielu lat prowadzi bieżący monitoring rynku w zakresie rozwiązań systemowych, umożliwiających ewidencję, weryfikację, redystrybucję i windykację opłat środowiskowych. Dotychczasowe doświadczenia oraz informacje uzyskane z innych urzędów marszałkowskich wskazują, iż aktualnie na rynku istnieje jeden dostawca kompleksowego oprogramowania bazo-danowego, działającego na wspólnej bazie, dającą możliwość bieżącej wymiany i podglądu dokonywanych zapisów księgowych oraz wprowadzanych danych i informacji do systemu z zakresu opłat środowiskowych (ATMOTERM S.A. z siedzibą w Opolu). Wskazać w tym miejscu należy, iż na przestrzeni ponad 25 lat, odkąd istnieje obowiązek naliczania przez zobowiązane podmioty opłat środowiskowych, Ministerstwo Klimatu i Środowiska (odpowiednio Ministerstwo Środowiska) kilkakrotnie już podejmowało próby stworzenia kompleksowego oprogramowania bazo-danowego z ww. zakresu. Ideą było stworzenie oprogramowania, które funkcjonowałoby we wszystkich urzędach marszałkowskich, jednak z uwagi na wielość komponentów, które objęte są systemem opłatowym, a także ogrom informacji i danych oraz zapisów księgowych, które już zostały zgromadzone w bazach poszczególnych urzędów marszałkowskich wykorzystujących kompleksowy system bazo-danowy firmy Atmoterm S.A., stanowi to bardzo złożony problem, a dokonanie ewentualnej migracji danych wymagałoby zgody dostawcy oprogramowania – Atmoterm S.A. na udostępnienie struktur baz oraz kodów źródłowych. Komisja Przetragowa, po dokonaniu bieżącej analizy i zebraniu danych w zakresie dostępnych na rynku rozwiązań systemowych, w zakresie możliwości wykonywania obowiązków, dotyczących weryfikacji, ewidencji, windykacji i redystrybucji opłat środowiskowych, również wnioskuje, iż aktualnie nie funkcjonuje żadne alternatywne rozwiązanie, które mogłoby w kompleksowy sposób, tak jak dotychczas użytkowane oprogramowanie firmy ATMOTERM S.A., zapewnić ciągłość zapisów finansowo-księgowych i bazo-danowych oraz realizację ustawowych zadań powierzonych marszałkowi województwa w ww. obszarze. Zgromadzone informacje, wskazywane także przez inne województwa, stanowią wypełnienie przesłanek uprawniających do tego, by zakup systemów wykorzystywanych w procesie rozliczania opłat środowiskowych i wywiązywania się tut. Organu z nałożonych obowiązków był procedowany w postępowaniu w trybie z wolnej ręki, celem zawarcia umowy z ww. Wykonawcą. 2. Art. 214 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, iż Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych, wynikających z odrębnych przepisów jeżeli nie istnieje rozsądne rozwiązanie alternatywne lub rozwiązanie zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem celowego zawężenia parametrów zamówienia.. Zgodnie z przywołanym przepisem skorzystanie z trybu zamówienia z wolnej ręki jest uzasadnione jedynie wówczas, gdy spełnią się dwie przesłanki. Po pierwsze, realizacja planowanego postępowania jest możliwa wyłącznie przez wykonawcę, któremu przysługuje wyłączne uprawnienie do wykonania danego rodzaju świadczenia. Po drugie, źródła uprawnienia danego wykonawcy muszą wynikać z odrębnych przepisów dotyczących ochrony prawno-autorskiej, którymi najczęściej są przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. ATMOTERM S.A. przysługują prawa autorskie do oprogramowania do zarządzania informacjami o środowisku. Firma ta na podstawie umowy (umowa nr 03/ŚR/2023 z dnia 03.07.2023 r.) udzieliła Województwu Łódzkiemu bezterminowej licencji na powyższe oprogramowanie. Umowa serwisu i opieki autorskiej wygasa po dniu 03.07.2025 roku. Spółka ATMOTERM S.A. jest twórcą oprogramowania opłatowo-księgowego SOZAT, co skutkuje objęciem ich utworu ochroną wynikająca z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Oprogramowanie SOZAT, jest przedmiotem ochrony prawno – autorskiej zgodnie z art.1 ust. 2 pkt 1, w związku z art. 74 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przy czym przywołana ustawa reguluje kwestię ochrony i eksploatacji programów komputerowych w sposób szczególny, odmienny od innych utworów. W myśl przepisu art. 74 ust.1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych - programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie, o ile przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej. Zgodnie z art. 74 ust.2 ustawy ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. Zgodnie z art. 74 ust.4 autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego obejmują prawo do: trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego, tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała, rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii. Jak podkreśla się w literaturze, treść autorskich praw majątkowych do programu komputerowego sięga dalej niż to ma miejsce w przypadku innych, „tradycyjnych” utworów. Wynika to z: 1) przyznania wyłącznego prawa wprowadzania zmian (modyfikacji) do programu, nawet w tych sytuacjach, w których nie wiąże się to ze zwielokrotnianiem programu; 2) wyłączenia w sferze korzystania z programów dozwolonego użytku osobistego; przesądza to m.in. o tym, że monopolem autorskim objęte zostaje już samo dokonywanie opracowań programu lub innych jego zmian wiążących się ze zwielokrotnieniem; 3) regulacji wyznaczającej dopuszczalne granice dokonywania dekompilacji i korzystania z jej wyników; Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych wprowadza więc generalny zakaz dokonywania zmian w utworze bez zgody jego autora. Modyfikacje oprogramowania mogą więc być wprowadzone, ale tylko i wyłącznie pod warunkiem wyrażenia na nie zgody przez autora programu. ( tak Janusz Barta, Ryszard Markiewicz, Andrzej Matlak [w:] System Prawa Prywatnego t.13, wyd. 2017 LEGALIS System Informacji Prawnej) Ponadto, należy wziąć pod uwagę fakt, że Wykonawca jest również współwłaścicielem tej bazy danych, w której zawarte są informacje wprowadzane przez pracowników Urzędu od 2000 roku, a która to baza danych stanowi element oprogramowania SOZAT. Zgodnie z definicją bazy danych zawartej w art.2 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku o ochronie baz danych - baza danych oznacza zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości.